កុំព្យូទ័រ (computer) គឺចាម៉ាស៊ីនគ្រប់គ្រងទិន្នន័យដ៏វៃឆ្លាត
បច្ចុប្បន្ន បានក្លាយជាប្រព័ន្ធសម្រាប់ធ្វើការ ទំនាក់ទំនងជុំវិញ
ពិភពលោក។
ប្រសិនបើកុំព្យូទ័រទាំងអស់ក្នុងពីភពលោក ផ្អាកដំណើរការតែ១ថ្ងៃ អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងប្រហែល ជាត្រូវជាប់ស្ទះមិនខាន ។ មានការកត់ត្រាថា ពាក្យ"computer" មានប្រើលើកដំបូង តាំងពីឆ្នាំ ១៦១៣ ម៉្លេះ ប៉ុន្តែ តើម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រដ៏វៃឆ្លាតនេះ មានតាំងពីពេលណាមក?
ក្នុងឆ្នាំ ១៨៣៧ លោកឆាលស៏ បាបបេក (Charles Babbage) ជនជាតិអង់គ្លេស (កើត
ថ្ងៃទី២៦ ធ្នូ ១៧៩១ នៅទីក្រុងឡុងដ៏ ប្រទេសអង់គ្លេស និងស្លាប់នៅថ្ងៃទី១៨ តុលា ១៨៧១) គឺជាមនុស្សដែលបានរចនាម៉ូដម៉ាស៊ីន ដែលមានមុខងារដូចកុំព្យូទ័រ ឈ្មោះថា Anlaytical Engine ប៉ុន្តែ ដោយសារបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុមានកំណត់ ទើបគាត់មិនបានធ្វើក្តី ស្រម៉ៃនោះឲ្យក្លាយជាការពិតឡើយ។ រហូតមកដល់ឆ្នាំ១៩៤១ លោកខុនរ៉ាដ ហ្សូស៏ (Konrad Zuse) ជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ (កើតថ្ងៃទី ២២ មិថុនា ឆ្នាំ១៩១០ នៅទីក្រុងប៊ែរឡាំង ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ និងស្លាប់ថ្ងៃទី១៨ ធ្នូ១៩៩៥) ក៏បានម៉ាស៊ីនម៉្យាង ដែលដំណើរការដូច
កុំព្យូទ័រឈ្មោះថា Z Machine ឬ Z3 ហើយគាត់ក៏បានបង្កើតក្រុមហ៊ុនកុំព្យូទ័រដំបូង ក្នុង
ឆ្នាំ១៩៤៦។
៥ឆ្នាំក្រោយមក ក៏មានម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រមួយប្រភេទ ឈ្មោះ ENIAC ដែលមានកម្មវិធី
ស្វែងរកដំណោះស្រាយរាល់បញ្ហាការគណនាផ្សេងៗ ប៉ុន្តែ វាត្រូវប្រឈមនឹងគូប្រជែង
ដែលជាម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រ ឈ្មោះ Atanasoff-Berry ដែលបង្កើតក្នុងឆ្នាំ១៩៤៦ ។ ទោះបី
យ៉ាងណាក៏ដោយ Atanasoff-Berry មិនអាចប្រើប្រាស់ជាទូទៅបាន ដោយសារបញ្ហា
មួយចំនួន ទើបគេចាត់ទុកថា ENIAC គឺជាកំណើតកុំព្យូទ័រដំបូងបំផុត ដែលក្រោយមក
មានការវិវត្តន៏ក្លាយជាកុំព្យូទ័រ ដែលមនុស្សទូទាំងពិភពលោក កំពុងប្រើប្រាស់សព្វថ្ងៃ
នេះ៕
អង្គរធំ ច្បាប់ទី៣៣០ ឆ្នាំទី១២ ថ្ងៃទី២៥ កក្កដា ២០១១
បច្ចុប្បន្ន បានក្លាយជាប្រព័ន្ធសម្រាប់ធ្វើការ ទំនាក់ទំនងជុំវិញ
ពិភពលោក។
ប្រសិនបើកុំព្យូទ័រទាំងអស់ក្នុងពីភពលោក ផ្អាកដំណើរការតែ១ថ្ងៃ អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងប្រហែល ជាត្រូវជាប់ស្ទះមិនខាន ។ មានការកត់ត្រាថា ពាក្យ"computer" មានប្រើលើកដំបូង តាំងពីឆ្នាំ ១៦១៣ ម៉្លេះ ប៉ុន្តែ តើម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រដ៏វៃឆ្លាតនេះ មានតាំងពីពេលណាមក?
ក្នុងឆ្នាំ ១៨៣៧ លោកឆាលស៏ បាបបេក (Charles Babbage) ជនជាតិអង់គ្លេស (កើត
ថ្ងៃទី២៦ ធ្នូ ១៧៩១ នៅទីក្រុងឡុងដ៏ ប្រទេសអង់គ្លេស និងស្លាប់នៅថ្ងៃទី១៨ តុលា ១៨៧១) គឺជាមនុស្សដែលបានរចនាម៉ូដម៉ាស៊ីន ដែលមានមុខងារដូចកុំព្យូទ័រ ឈ្មោះថា Anlaytical Engine ប៉ុន្តែ ដោយសារបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុមានកំណត់ ទើបគាត់មិនបានធ្វើក្តី ស្រម៉ៃនោះឲ្យក្លាយជាការពិតឡើយ។ រហូតមកដល់ឆ្នាំ១៩៤១ លោកខុនរ៉ាដ ហ្សូស៏ (Konrad Zuse) ជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ (កើតថ្ងៃទី ២២ មិថុនា ឆ្នាំ១៩១០ នៅទីក្រុងប៊ែរឡាំង ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ និងស្លាប់ថ្ងៃទី១៨ ធ្នូ១៩៩៥) ក៏បានម៉ាស៊ីនម៉្យាង ដែលដំណើរការដូច
កុំព្យូទ័រឈ្មោះថា Z Machine ឬ Z3 ហើយគាត់ក៏បានបង្កើតក្រុមហ៊ុនកុំព្យូទ័រដំបូង ក្នុង
ឆ្នាំ១៩៤៦។
៥ឆ្នាំក្រោយមក ក៏មានម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រមួយប្រភេទ ឈ្មោះ ENIAC ដែលមានកម្មវិធី
ស្វែងរកដំណោះស្រាយរាល់បញ្ហាការគណនាផ្សេងៗ ប៉ុន្តែ វាត្រូវប្រឈមនឹងគូប្រជែង
ដែលជាម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រ ឈ្មោះ Atanasoff-Berry ដែលបង្កើតក្នុងឆ្នាំ១៩៤៦ ។ ទោះបី
យ៉ាងណាក៏ដោយ Atanasoff-Berry មិនអាចប្រើប្រាស់ជាទូទៅបាន ដោយសារបញ្ហា
មួយចំនួន ទើបគេចាត់ទុកថា ENIAC គឺជាកំណើតកុំព្យូទ័រដំបូងបំផុត ដែលក្រោយមក
មានការវិវត្តន៏ក្លាយជាកុំព្យូទ័រ ដែលមនុស្សទូទាំងពិភពលោក កំពុងប្រើប្រាស់សព្វថ្ងៃ
នេះ៕
អង្គរធំ ច្បាប់ទី៣៣០ ឆ្នាំទី១២ ថ្ងៃទី២៥ កក្កដា ២០១១