ភ្នំពេញៈ នៅក្នុងពេលយាងចេញឃោសនាបោះឆ្នោតជាលើកដំបូង
នៅក្បែររមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ កាលពីម្សិលមិញ
ចាប់តាំងពីមានការសម្របសម្រួលពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន
ឲ្យគណបក្សនរោត្តម រណឫទ្ធិ រួមបញ្ចូលគ្នា
ជាមួយគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចវិញ ព្រះអង្គម្ចាស់នរោត្តម រណឫទ្ធិ
អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីទី១ បានធ្វើការវាយប្រហារ
ទៅលើគណបក្សប្រឆាំងពីរ ដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា
ច្រើនជាងអាសនៈរបស់បក្សព្រះអង្គ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ដែលបើកបររថយន្តដោយព្រះហស្តព្រះអង្គផ្ទាល់ ជាមួយអ្នកម្នាង អ៊ុក ផល្លា ដែលមានបីបុត្រានៅក្នុងដៃ បានធ្វើការអំពាវនាវទៅដល់ប្រជាជន កុំឲ្យបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដោយអះអាងថា គណបក្សប្រឆាំងទាំង ២ នេះ មិនអាចជួយប្រជាពលរដ្ឋបានទេ។ អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី ១ នៅក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៩៣ ដែលស្ទើរតែបាត់សំឡេងទាំងស្រុង ពីឆាកនយោបាយខ្មែរអង្គនេះ បានមានបន្ទូលទៀតថា៖«បើប្រជាពលរដ្ឋ បោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រឆាំង វាដូចជា ពលរដ្ឋ បោះសន្លឹកឆ្នោត ចូលក្នុងទន្លេអ៊ីចឹងដែរ»។ លើសពីនេះទៅទៀត ព្រះអង្គបានហៅគណបក្ស សម រង្ស៊ី ថា ជា«គណបក្សប្រឆាំង» ប៉ុន្តែបានហៅគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សថា ជា«គណបក្សបញ្ឆោត»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ គណបក្សប្រឆាំងទាំង ២ ពុំចាប់អារម្មណ៍ នឹងអ្វីដែលព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ បានលើកឡើងឡើយ ដោយថ្លែងថា មកទល់ពេលនេះ ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប លែងមានជំនឿលើព្រះអង្គទៀតហើយ ដោយប្រជាពលរដ្ឋ បានមើលឃើញច្បាស់ហើយថា ព្រះអង្គ គ្រាន់តែជាឧបករណ៍«ជាអាយ៉ង»របស់គណបក្សប្រជាជន របស់លោក ហ៊ុន សែន ប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្ស សម រង្ស៊ី លោក យឹម សុវណ្ណ បានមានប្រសាសន៍ថា៖«យើងមិនចាប់អារម្មណ៍នឹងអ្វីដែលព្រះអង្គលើក ឡើងឡើយ ព្រោះព្រះអង្គ គ្រាន់តែជាអ្នកនាំពាក្យរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ។ ព្រះអង្គធ្លាប់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី រហូតដល់ចាញ់អាសនៈស្ទើរអស់។ ព្រះអង្គមិនអាចយកដៃព្រះអង្គ បាំងព្រះអាទិត្យបានទេ»។
ចំណែក លោក ប៉ុល ហំម អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានលើកឡើងថា៖ «អ្វីដែលសម្តេចក្រុមព្រះ បានមានបន្ទូល ពុំមានអ្នកណាស្តាប់ទេ។ វាគ្មានអ្វីភ្ញាក់ផ្អើលឡើយ។ អ្នកគ្រប់គ្នាដឹងហើយថា សម្តេចក្រុមព្រះជាអ្នកណា? ព្រះនាមសម្តេចក្រុមព្រះ ពុំនៅក្នុងបេះដូងប្រជាជនទៀតឡើយ»។
ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ធ្លាប់បានឈ្នះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដី កាលពីការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ ១៩៩៣ ដែលរៀបចំឡើងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ហៅកាត់ថា អ៊ុនតាក់។ ប៉ុន្តែព្រះអង្គ បានយល់ព្រមចែករំលែកអំណាចទៅឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ដែលមិនព្រមទទួលស្គាល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនោះ ដោយព្រះអង្គធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី ១ ហើយលោកហ៊ុន សែន ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី ២។ ព្រះអង្គក្រោយមក ត្រូវបានលោកហ៊ុន សែន ទម្លាក់ចេញពីអំណាច នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ដ៏បង្ហូរឈាមមួយ នៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញ នៅដើមខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៩៧។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ប្រជាប្រិយភាពរបស់ព្រះអង្គ បានធ្លាក់ចុះជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់កើតមានជម្លោះផ្ទៃក្នុងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ នៅក្នុងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ហើយក្រោយមកព្រះអង្គបានចេញមកបង្កើតគណបក្សថ្មីមួយ ដោយដាក់ឈ្មោះព្រះអង្គ។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ ២០០៨ គណបក្សនរោត្តម រណឫទ្ធិ របស់ព្រះអង្គ ទទួលបានអាសនៈត្រឹមតែពីរប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមអាសនៈ ១២៣ នៅរដ្ឋសភា ។
លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានមានប្រសាសន៍ជាញឹកញាប់ថា លោកជាអ្នកបំបែកគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចឲ្យខ្ចាត់ខ្ចាយ ហើយបានធ្វើឲ្យគណបក្សនេះចុះខ្សោយ។ ប៉ុន្តែ កាលពីថ្ងៃទី ២៤ ឧសភានេះ គណបក្ស នរោត្តម រណឫទ្ធិ និងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ដែលដឹកនាំដោយលោក ញ៉ឹក ប៊ុនឆៃ បានចុះហត្ថលេខា រួបរួមគ្នាវិញក្រោមការសម្របសម្រួលដ៏មានឥទ្ធិពលពីលោកនាយក រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
ក្រុមអ្នកវិភាគ បានលើកឡើងថា ការរួបរួមគ្នានេះ គ្រាន់តែជាការវិលត្រឡប់ ទៅរកការជ្រកកោន ក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏ជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយ របស់គណបក្សប្រជាជន ដើម្បីបំបែកសំឡេងរបស់គណបក្សប្រឆាំងផងដែរ។
លោក គល់ បញ្ញានាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការ ឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត ខុម ហ្វ្រែល បានថ្លែងថា ការបង្ហាញព្រះកាយជាសាធារណៈរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ក្នុងអំឡុងពេលយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ឃុំ-សង្កាត់នេះ អាចទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ពីសាធារណជន និងថា ក្រោយការរួបរួមគ្នាវិញនេះ កម្លាំងអ្នករាជានិយម នឹងមានការកើនសំឡេងឡើង។
លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «តាមបញ្ហាបច្ចេកទេស ការរួបរួមគ្នា អាសនៈរបស់ព្រះអង្គនឹងកើនឡើង»៕(postkhmer)
ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ដែលបើកបររថយន្តដោយព្រះហស្តព្រះអង្គផ្ទាល់ ជាមួយអ្នកម្នាង អ៊ុក ផល្លា ដែលមានបីបុត្រានៅក្នុងដៃ បានធ្វើការអំពាវនាវទៅដល់ប្រជាជន កុំឲ្យបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដោយអះអាងថា គណបក្សប្រឆាំងទាំង ២ នេះ មិនអាចជួយប្រជាពលរដ្ឋបានទេ។ អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី ១ នៅក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៩៣ ដែលស្ទើរតែបាត់សំឡេងទាំងស្រុង ពីឆាកនយោបាយខ្មែរអង្គនេះ បានមានបន្ទូលទៀតថា៖«បើប្រជាពលរដ្ឋ បោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រឆាំង វាដូចជា ពលរដ្ឋ បោះសន្លឹកឆ្នោត ចូលក្នុងទន្លេអ៊ីចឹងដែរ»។ លើសពីនេះទៅទៀត ព្រះអង្គបានហៅគណបក្ស សម រង្ស៊ី ថា ជា«គណបក្សប្រឆាំង» ប៉ុន្តែបានហៅគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សថា ជា«គណបក្សបញ្ឆោត»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ គណបក្សប្រឆាំងទាំង ២ ពុំចាប់អារម្មណ៍ នឹងអ្វីដែលព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ បានលើកឡើងឡើយ ដោយថ្លែងថា មកទល់ពេលនេះ ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប លែងមានជំនឿលើព្រះអង្គទៀតហើយ ដោយប្រជាពលរដ្ឋ បានមើលឃើញច្បាស់ហើយថា ព្រះអង្គ គ្រាន់តែជាឧបករណ៍«ជាអាយ៉ង»របស់គណបក្សប្រជាជន របស់លោក ហ៊ុន សែន ប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្ស សម រង្ស៊ី លោក យឹម សុវណ្ណ បានមានប្រសាសន៍ថា៖«យើងមិនចាប់អារម្មណ៍នឹងអ្វីដែលព្រះអង្គលើក ឡើងឡើយ ព្រោះព្រះអង្គ គ្រាន់តែជាអ្នកនាំពាក្យរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ។ ព្រះអង្គធ្លាប់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី រហូតដល់ចាញ់អាសនៈស្ទើរអស់។ ព្រះអង្គមិនអាចយកដៃព្រះអង្គ បាំងព្រះអាទិត្យបានទេ»។
ចំណែក លោក ប៉ុល ហំម អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានលើកឡើងថា៖ «អ្វីដែលសម្តេចក្រុមព្រះ បានមានបន្ទូល ពុំមានអ្នកណាស្តាប់ទេ។ វាគ្មានអ្វីភ្ញាក់ផ្អើលឡើយ។ អ្នកគ្រប់គ្នាដឹងហើយថា សម្តេចក្រុមព្រះជាអ្នកណា? ព្រះនាមសម្តេចក្រុមព្រះ ពុំនៅក្នុងបេះដូងប្រជាជនទៀតឡើយ»។
ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ធ្លាប់បានឈ្នះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដី កាលពីការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ ១៩៩៣ ដែលរៀបចំឡើងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ហៅកាត់ថា អ៊ុនតាក់។ ប៉ុន្តែព្រះអង្គ បានយល់ព្រមចែករំលែកអំណាចទៅឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ដែលមិនព្រមទទួលស្គាល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនោះ ដោយព្រះអង្គធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី ១ ហើយលោកហ៊ុន សែន ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទី ២។ ព្រះអង្គក្រោយមក ត្រូវបានលោកហ៊ុន សែន ទម្លាក់ចេញពីអំណាច នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ដ៏បង្ហូរឈាមមួយ នៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញ នៅដើមខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៩៧។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ប្រជាប្រិយភាពរបស់ព្រះអង្គ បានធ្លាក់ចុះជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់កើតមានជម្លោះផ្ទៃក្នុងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ នៅក្នុងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ហើយក្រោយមកព្រះអង្គបានចេញមកបង្កើតគណបក្សថ្មីមួយ ដោយដាក់ឈ្មោះព្រះអង្គ។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ ២០០៨ គណបក្សនរោត្តម រណឫទ្ធិ របស់ព្រះអង្គ ទទួលបានអាសនៈត្រឹមតែពីរប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមអាសនៈ ១២៣ នៅរដ្ឋសភា ។
លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានមានប្រសាសន៍ជាញឹកញាប់ថា លោកជាអ្នកបំបែកគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចឲ្យខ្ចាត់ខ្ចាយ ហើយបានធ្វើឲ្យគណបក្សនេះចុះខ្សោយ។ ប៉ុន្តែ កាលពីថ្ងៃទី ២៤ ឧសភានេះ គណបក្ស នរោត្តម រណឫទ្ធិ និងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ដែលដឹកនាំដោយលោក ញ៉ឹក ប៊ុនឆៃ បានចុះហត្ថលេខា រួបរួមគ្នាវិញក្រោមការសម្របសម្រួលដ៏មានឥទ្ធិពលពីលោកនាយក រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
ក្រុមអ្នកវិភាគ បានលើកឡើងថា ការរួបរួមគ្នានេះ គ្រាន់តែជាការវិលត្រឡប់ ទៅរកការជ្រកកោន ក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏ជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយ របស់គណបក្សប្រជាជន ដើម្បីបំបែកសំឡេងរបស់គណបក្សប្រឆាំងផងដែរ។
លោក គល់ បញ្ញានាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការ ឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត ខុម ហ្វ្រែល បានថ្លែងថា ការបង្ហាញព្រះកាយជាសាធារណៈរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ក្នុងអំឡុងពេលយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ឃុំ-សង្កាត់នេះ អាចទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ពីសាធារណជន និងថា ក្រោយការរួបរួមគ្នាវិញនេះ កម្លាំងអ្នករាជានិយម នឹងមានការកើនសំឡេងឡើង។
លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «តាមបញ្ហាបច្ចេកទេស ការរួបរួមគ្នា អាសនៈរបស់ព្រះអង្គនឹងកើនឡើង»៕(postkhmer)