សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលចំនួន ៦៣ ក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ាន លើកឡើង ៤ចំណុច ទាក់ទងសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននោះ។ ទី១ សុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ពន្យារការអនុម័តសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននោះ ក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកទី ៤៥ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ប្រទេសកម្ពុជា។ ទី២ សុំឲ្យមានការចែកចាយជាសាធារណៈសេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិ មនុស្សអាស៊ាន ក្រោយពេលមានកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន លើកទី ៤៥ នេះ។
ទី៣ សុំឲ្យគណៈកម្មាធិការអន្តររដ្ឋាភិបាលរៀបចំឲ្យមានវេទិកាសាធារណៈ ជជែកអំពីខ្លឹមសារសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សនោះឲ្យបានទូលំទូលាយ មានតម្លាភាព និងមានការចូលរួមពីស្ថាប័ន និងផ្នែកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់លើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលធ្វើការងារខាងផ្នែកសិទ្ធិ មនុស្ស។ ទី៤ ត្រូវធ្វើឲ្យមានការធានាថា មានការផ្ដល់ជំនួយទាំងអ្នកជំនាញ និងបច្ចេកទេសពីឧត្ដមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហ ប្រជាជាតិ និងស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិដទៃទៀត ដើម្បីធានាយ៉ាងណាឲ្យសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សរបស់អាស៊ាននេះ មិនមានលក្ខណៈទាបជាងស្តង់ដារសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សសកលរបស់ អន្តរជាតិឡើយ។
អ្នកស្រី ពុង ឈីវកេក ប្រធានអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សឈ្មោះលីកាដូ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី៨ កក្កដា ថា មូលហេតុអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងប្រទេសអាស៊ានតវ៉ាសុំកុំឲ្យ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានអនុម័តសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន នៅពេលនេះ ដោយសារខ្លឹមសារសេចក្ដីប្រកាសនោះមិនបានបើកចំហឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបានដឹង និងចូលរួមមតិ។
អ្នកស្រី ពុង ឈីវកេក៖ «ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនោះបានចូលរួមចំណែក ចង់បានអីនៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននោះ។ សំខាន់ណាស់ ដល់បានទាំងអស់គ្នាមក បានអ្នកបច្ចេកទេសដែលព្រាងសេចក្ដីព្រាង សេចក្ដីថ្លែងការណ៍សិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននោះ យកមតិទាំងអស់នោះមកដាក់បញ្ចូលគ្នា ហើយបានយកទៅចែកចាយជូនរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស លោកយកទៅពិចារណា។ ហើយនេះអត់បានឃើញ ហើយអត់បានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈទៀត។ អ៊ីចឹងមានការខ្វះខាតច្រើនមែនទែន»។
អ្នកស្រី ពុង ឈីវកេក ប្រធានអង្គការលីកាដូ មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមកក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង ១០ជាសមាជិកអាស៊ាននោះ មានតែប្រទេសមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ គឺប្រទេស ថៃ ម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលបានលើកយកសេចក្ដីព្រាងខ្លឹមសារសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្ស អាស៊ាន ទៅពិភាក្សាជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ដើម្បីជជែកពិភាក្សាបំពេញបន្ថែមចំណុចខ្វះខាតនានា ដែលមិនមានចែងនៅក្នុងសេចក្ដីព្រាងសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននោះ។
អ្នកស្រី ពុង ឈីវកេក៖ «មិនមានទាំង ១០ប្រទេសនោះទេ ក្នុងប្រទេសមួយៗ ដូចជាស្រុកខ្មែរក្តី ស្រុកហ្វីលីពីន ស្រុកឡាវ ស្រុកវៀតណាម ម្នាក់ៗត្រូវនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ត្រូវមានការសួរពិគ្រោះយោបល់ជាមួយទាំងអស់គ្នា។ បានន័យថា សង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការសម្រាប់ស្រ្តី សម្រាប់កុមារ ឲ្យតែរឿងសិទ្ធិមនុស្ស ហើយជាមួយរដ្ឋាភិបាលទៀត។ អ៊ីចឹងយើងត្រូវតែមានការពិគ្រោះយោបល់គ្នា ដើម្បីឲ្យបានមតិជាច្រើនដាក់ទៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍សិទ្ធិ មនុស្សអាស៊ាននោះ»។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យនៅកម្ពុជា និងធ្លាប់ធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ីនៅក្រុងហុងកុង បានថ្លែងថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា មាននិយាមកម្រិតខ្ពស់ ដូច្នេះបើសិនជាសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន មានកម្រិតទាបវានឹងទាញឲ្យការអនុវត្តការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅ កម្ពុជា មានកម្រិតទាបទៅវិញ។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ៖ «អាស៊ានទាំង ១០នោះ បើនិយាយទៅ គឺខ្មែរយើង បើនិយាយជាគោលការណ៍ និងកាតព្វកិច្ច គឺកម្ពុជាយើងក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងគោរពប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងនោះ គឺខ្ពស់ជាងគេបង្អស់ ហើយដល់យើងធ្វើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះ។ អ៊ីចឹងបានជាខ្ញុំព្រួយបារម្ភខ្លាចវាកាត់បន្ថយណា គឺចំនួនសិទ្ធិមនុស្ស និងការបកស្រាយសិទ្ធិមនុស្សហ្នឹង និងការអនុវត្តជាក់ស្ដែង និងការធានានោះមិនបានគត់មត់ ដូចចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងលោក ឱម យ៉ិនទៀង តំណាងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងគណៈកម្មាធិការអន្តររដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន រៀបចំសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន បានឡើយនៅថ្ងៃទី៨ កក្កដា នេះ ដើម្បីសុំយោបល់ចំពោះការទាមទាររបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ទាក់ទងសេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីប្រកាសអាស៊ានសិទ្ធិមនុស្សនេះ។
នៅក្នុងរបៀបវារៈប្រជុំរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន នៅរសៀលថ្ងៃទី៨ កក្កដា បានសរសេរថា នឹងមានកិច្ចប្រជុំរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ជាមួយតំណាងនៃគណៈកម្មាធិការអន្តររដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស របស់ប្រទេសអាស៊ាន។
កាសែតថៃ ឈ្មោះ ឌឹ ណេសិន (THE NATION) បានដកស្រង់ប្រសាសន៍លោក ស៊ីហាសាក់ ភួងកេតកែវ (Sihasak Phuang Ketkeow) រដ្ឋលេខាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ក្រសួងការបរទេសថៃ បានថ្លែងឲ្យដឹងមុនចូលរួមប្រជុំជាមួយគណៈកម្មាធិការអន្តរ រដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សរបស់ប្រទេសអាស៊ានថា សមាជិកអាស៊ានសង្ឃឹមថា សេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននោះ មានកម្រិតស្តង់ដារអន្តរជាតិ។
លោកបានថ្លែងឲ្យដឹងថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន នឹងពិនិត្យមើលសេចក្ដីព្រាង សេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននោះ ហើយនិងតែងតាំងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ដើម្បីធ្វើការជាមួយគ្នាលើសេចក្ដី ប្រកាសនោះ មុនពេលដាក់ឲ្យមេដឹកនាំប្រទេសអាស៊ាន ពិនិត្យនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅខែវិច្ឆិកា ខាងមុខនេះនៅកម្ពុជា។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលទាំង ៦៣ របស់ប្រទេសអាស៊ាន បានឲ្យដឹងថា នៅក្នុងសេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍សិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននោះ នៅមានចំណុចខ្វះខាតជាច្រើនទាក់ទងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច សិទ្ធិជនជាតិភាគតិច និងសមភាពយេនឌ័រ ជាដើម។ល។
មកទល់ពេលនេះមិនមានការផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ សេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន នៅឡើយទេ។ កន្លងមកនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សារវាងតំណាងគណៈកម្មាធិការ អន្តររដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សរបស់ប្រទេសអាស៊ាន ជាមួយតំណាងសង្គមស៊ីវិលនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ី នោះ មានតែចំណុចខ្លះៗ នៃសេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ានប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវភាគីរដ្ឋាភិបាលបញ្ចេញឲ្យដឹង៕
