ភ្នំពេញ:
ជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលជិតមួយទសវត្សរ៍ នាង តី
និងអ្នកភូមិជាមួយគ្នា អាចធ្វើស្រែបានពីរដងក្នុងមួយរដូវ
នៅក្នុងឃុំទួលស្តី ខេត្តស្វាយរៀង។
ការខ្វះទឹក ធ្លាប់បានបង្ខំពួកគេឲ្យធ្វើដំណើរឆ្ងាយពីផ្ទះ ដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើ។ ប៉ុន្តែ ទំនប់បង្ហៀរមួយដែលទើបបានសាងសង់ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ដែលជាជញ្ជាំងបេតុងសម្រាប់គ្រប់គ្រងទឹកភ្លៀងនៅក្រោមស្ពានមួយ បច្ចុប្បន្ននេះកំពុងឆ្លើយតបទៅនឹងការលំបាករបស់អ្នកភូមិ ដោយរក្សាទឹកទុកគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងបឹងមួយសម្រាប់ ពួកគេបង្កើនការដាំដំណាំ និងបង្កើនទិន្នផលផងដែរ។
នាង តី អាយុ ៥៥ ឆ្នាំ បានពោលថា “ខ្ញុំនឹងត្រូវទៅសុំទានដូចមុនទៀត ប្រសិនបើពុំមានទំនប់បង្ហៀរនេះទេ”។
តំបន់ទំនាបធំល្វឹងល្វើយ ដែលអ្នកក្នុងមូលដ្ឋានស្គាល់ថាជា បឹងបាធូ គឺជាគន្លឹះនៃការរស់រាននៃសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ប្រជាជន ២.៥០០នាក់ នៅក្នុងឃុំនេះ។ កាលពីមុន ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅក្រោយរដូវប្រមូលផលស្រូវ គឺជារដូវនៃក្តីអស់សង្ឃឹម។ ដោយសារតែកង្វះខាតទឹក អ្នកភូមិធ្វើស្រែតែមួយលើក នៅរវាងខែឧសភា និងតុលា។ បន្ទាប់មកពួកគេជាច្រើនត្រូវតែស្វែងរកការងារធ្វើនៅកន្លែងដទៃ ដែលរួមទាំង នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមដែលស្ថិតនៅជិតខាង ដែលពួកគេនិយាយថា នៅទីនោះជាញឹកញាប់ពួកគេច្រើនតែក្លាយជាអ្នកសូមទាននៅតាមដងផ្លូវ ដើម្បីរស់។
សុក សេក ប្រធានឃុំ បានពោលថា “យើងធ្លាប់ឃើញប្រជាជនចេញពីភូមិក្នុងចំនួនច្រើនជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលធ្វើឲ្យភូមិមានសភាពស្ងាត់ជ្រងំ។ កុមារត្រូវបោះបង់ចោលសាលារៀន ដោយសារតែពួកគេត្រូវទៅជាមួយឪពុកម្តាយ”។
គាត់ មានប្រសាសន៍ថា នៅទីនេះធ្លាប់មានទ្វារទឹកធ្វើពីដែកនៅត្រង់ទំនប់ពីក្រោមស្ពាននេះ ដើម្បីគ្រប់គ្រងទឹក។ ប៉ុន្តែ ដោយត្រូវច្រេះស៊ី ទ្វារទឹកនោះក៏ខូចខាតទាំងស្រុង ដោយបន្សល់ទុកនូវច្រកយ៉ាងធំមួយដែលទឹកភ្លៀងត្រូវហូរចោលទៅភាគ ខាងក្រោមទាំងអស់។ នៅពេលចប់រដូវប្រមូលផលស្រូវក្នុងខែធ្នូ បឹងនេះចាប់ផ្តើមរីងស្ងួតបន្តិចម្តងៗ។
គាត់ពោលថា “មិនមែនតែកសិករទេដែលប្រឈមការលំបាកនៅក្នុងរដូវប្រាំង សូម្បីតែសត្វក្របី និងគោ ក៏ពុំមានទឹកគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផឹកផងដែរ”។
ស្ថានភាព ចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូរហើយនៅក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១១ នៅពេលដែលការកសាងសង់ទំនប់បង្ហៀរបានចប់រួចរាល់។ ជញ្ជាំងបេតុងដែលមានកំពស់ ២.២ម និងប្រវែង ៣២ម ស្ទាក់ទឹកពីការហូរចោល ដោយផ្តល់ទឹកសម្រាប់ធ្វើស្រែ។
យោងតាមលោកស្រី ហេង ចាន់ថុន នាយកអង្កការវឌ្ឍនភាព ដែលជាក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយដែលអនុវត្តការសាងសង់ នៅពេលមានភ្លៀងច្រើន ទំនប់បង្ហៀរអាចរក្សាទឹកទុកសម្រាប់ស្រោចស្រពដីស្រែប្រមាណ ៨៣០ហ.ត ធៀបនឹងកាលពីមុនដែលអាចត្រឹម ២៥០ហ.ត ដែលនេះជាការកើនឡើងជាងបីដង។
ការសាងសង់ទំនប់បង្ហៀរ នេះស្ថិតក្នុងចំណោមសកម្មភាពនៅក្រោមគម្រោងចំនួន ៤៦ ដែលកម្មវិធី អភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ និងកម្មវិធីជំនួយខ្នាតតូចនៃមូលនិធិបរិស្ថានពិភពលោក កំពុងអនុវត្ត ដើម្បីជួយអ្នកភូមិនៅក្នុងតំបន់ជាច្រើននៃផ្ទៃប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការកែលម្អការចិញ្ចឹមជីវិត ដើម្បីអាចធន់ទ្រាំនឹងផលប៉ះពាល់ពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ គម្រោងទាំងនេះទទួលមូលនិធិគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែដ និងទីភ្នាក់ងារអូស្ត្រាលីសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (AusAid) ។ ការសាងសង់ ទំនប់បង្ហៀរនេះបានចំណាយអស់ប្រមាណ២១.១០០ ដុល្លាអាមេរិក ក្នុងនោះ ១៩,០០០ដុល្លាអាមេរិក ជាជំនួយឥតសំណង ពីរដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែដ និងទឹកប្រាក់បន្ថែមចំនួន ២.០០០ដុល្លាអាមេរិក ដែលអ្នកភូមិនៅក្នុងឃុំទួលស្តី ភាគច្រើនរស់ក្នុងផ្ទះជញ្ជាំងធ្វើពីភក់ បានប្រឹងកៀរគរសម្រាប់ជាវិភាគទានដល់គម្រោងនេះ។
លោក សុក សេក ដែលជាប្រធានឃុំ បានពោលថា ចំនួនប្រជាជនដែលធ្វើចំណាកស្រុកទៅស្វែងរកការងារបានថយចុះយ៉ាងច្រើន ចាប់តាំងពីឆ្នាំទៅ។ គាត់រម្លឹកថា អ្នកភូមិរហូតដល់ចំនួន ៤០០នាក់ ធ្លាប់ចាកចេញ ពីផ្ទះជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីស្វែងរកការងារ ឬ ធ្វើជាអ្នកសូមទាន ដោយសារពួកគេពុំមានអ្វីធ្វើក្រោយប្រមូលផល ស្រូវរួច។ ឥឡូវនេះ តាមរយៈទំនប់បង្ហៀរថ្មីនេះ ការដាំដំណាំបានកើនឡើង និងបានបង្កើតឱកាសការងារសម្រាប់អ្នកភូមិ។ សូម្បីតែអ្នកដែលពុំមានដីធ្លីសោះ ឥឡូវនេះក៏អាច ជួលកម្លាំងពលកម្មរបស់ខ្លួនទៅកសិករដទៃទៀតសម្រាប់ការរស់នៅផងដែរ។
នាង តី ដែលធ្លាប់តែសូមទាននៅវៀតណាម រស់នៅដោយខ្លួនឯងក្នុងខ្ទមមួយនៅក្បាលស្រែ។ នេះជាលើកដំបូង ដែលគាត់ធ្វើស្រែបានពីរដងនៅលើចំណែកដីតូចមួយ ដោយទទួលបានផលស្រូវមួយតោន។ វាមិនធ្វើឲ្យគាត់ក្លាយជាអ្នកមានទេ ប៉ុន្តែគាត់ពោលថា វាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់គាត់រស់នៅរហូតដល់រដូវប្រមូលផលក្រោយទៀត។ គាត់ពោលថា “ខ្ញុំពុំចាំបាច់ទៅសូមទានទៀតទេ”។
យ៉ុក អូន អាយុ ៤៦ឆ្នាំ ធ្លាប់នាំយកកូនប្រុសរបស់គាត់អាយុ ៧ ឆ្នាំ នៅគ្រប់ពេលដែលគាត់ទៅសូមទាននៅប្រទេសវៀតណាម។ កាលពីឆ្នាំទៅ គាត់ឈប់ទៅសុំទាន និងរកប្រាក់ចំណូលសម្រាប់ការរស់នៅតាមរយៈដីធ្លីរបស់គាត់ជាជំនួស។
គាត់ពោលថា “ខ្ញុំរីករាយណាស់ដែលយើងមានទំនប់បង្ហៀរនេះ សម្រាប់ស្តុកទឹក។ ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ខ្ញុំអាចនៅផ្ទះ ធ្វើស្រែនៅលើដីរបស់ខ្ញុំ ដូច្នេះកូនប្រុសរបស់ខ្ញុំក៏អាចទៅសាលារៀនផងដែរ”៕
ការខ្វះទឹក ធ្លាប់បានបង្ខំពួកគេឲ្យធ្វើដំណើរឆ្ងាយពីផ្ទះ ដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើ។ ប៉ុន្តែ ទំនប់បង្ហៀរមួយដែលទើបបានសាងសង់ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ដែលជាជញ្ជាំងបេតុងសម្រាប់គ្រប់គ្រងទឹកភ្លៀងនៅក្រោមស្ពានមួយ បច្ចុប្បន្ននេះកំពុងឆ្លើយតបទៅនឹងការលំបាករបស់អ្នកភូមិ ដោយរក្សាទឹកទុកគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងបឹងមួយសម្រាប់ ពួកគេបង្កើនការដាំដំណាំ និងបង្កើនទិន្នផលផងដែរ។
នាង តី អាយុ ៥៥ ឆ្នាំ បានពោលថា “ខ្ញុំនឹងត្រូវទៅសុំទានដូចមុនទៀត ប្រសិនបើពុំមានទំនប់បង្ហៀរនេះទេ”។
តំបន់ទំនាបធំល្វឹងល្វើយ ដែលអ្នកក្នុងមូលដ្ឋានស្គាល់ថាជា បឹងបាធូ គឺជាគន្លឹះនៃការរស់រាននៃសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ប្រជាជន ២.៥០០នាក់ នៅក្នុងឃុំនេះ។ កាលពីមុន ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅក្រោយរដូវប្រមូលផលស្រូវ គឺជារដូវនៃក្តីអស់សង្ឃឹម។ ដោយសារតែកង្វះខាតទឹក អ្នកភូមិធ្វើស្រែតែមួយលើក នៅរវាងខែឧសភា និងតុលា។ បន្ទាប់មកពួកគេជាច្រើនត្រូវតែស្វែងរកការងារធ្វើនៅកន្លែងដទៃ ដែលរួមទាំង នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមដែលស្ថិតនៅជិតខាង ដែលពួកគេនិយាយថា នៅទីនោះជាញឹកញាប់ពួកគេច្រើនតែក្លាយជាអ្នកសូមទាននៅតាមដងផ្លូវ ដើម្បីរស់។
សុក សេក ប្រធានឃុំ បានពោលថា “យើងធ្លាប់ឃើញប្រជាជនចេញពីភូមិក្នុងចំនួនច្រើនជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលធ្វើឲ្យភូមិមានសភាពស្ងាត់ជ្រងំ។ កុមារត្រូវបោះបង់ចោលសាលារៀន ដោយសារតែពួកគេត្រូវទៅជាមួយឪពុកម្តាយ”។
គាត់ មានប្រសាសន៍ថា នៅទីនេះធ្លាប់មានទ្វារទឹកធ្វើពីដែកនៅត្រង់ទំនប់ពីក្រោមស្ពាននេះ ដើម្បីគ្រប់គ្រងទឹក។ ប៉ុន្តែ ដោយត្រូវច្រេះស៊ី ទ្វារទឹកនោះក៏ខូចខាតទាំងស្រុង ដោយបន្សល់ទុកនូវច្រកយ៉ាងធំមួយដែលទឹកភ្លៀងត្រូវហូរចោលទៅភាគ ខាងក្រោមទាំងអស់។ នៅពេលចប់រដូវប្រមូលផលស្រូវក្នុងខែធ្នូ បឹងនេះចាប់ផ្តើមរីងស្ងួតបន្តិចម្តងៗ។
គាត់ពោលថា “មិនមែនតែកសិករទេដែលប្រឈមការលំបាកនៅក្នុងរដូវប្រាំង សូម្បីតែសត្វក្របី និងគោ ក៏ពុំមានទឹកគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផឹកផងដែរ”។
ស្ថានភាព ចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូរហើយនៅក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១១ នៅពេលដែលការកសាងសង់ទំនប់បង្ហៀរបានចប់រួចរាល់។ ជញ្ជាំងបេតុងដែលមានកំពស់ ២.២ម និងប្រវែង ៣២ម ស្ទាក់ទឹកពីការហូរចោល ដោយផ្តល់ទឹកសម្រាប់ធ្វើស្រែ។
យោងតាមលោកស្រី ហេង ចាន់ថុន នាយកអង្កការវឌ្ឍនភាព ដែលជាក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយដែលអនុវត្តការសាងសង់ នៅពេលមានភ្លៀងច្រើន ទំនប់បង្ហៀរអាចរក្សាទឹកទុកសម្រាប់ស្រោចស្រពដីស្រែប្រមាណ ៨៣០ហ.ត ធៀបនឹងកាលពីមុនដែលអាចត្រឹម ២៥០ហ.ត ដែលនេះជាការកើនឡើងជាងបីដង។
ការសាងសង់ទំនប់បង្ហៀរ នេះស្ថិតក្នុងចំណោមសកម្មភាពនៅក្រោមគម្រោងចំនួន ៤៦ ដែលកម្មវិធី អភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ និងកម្មវិធីជំនួយខ្នាតតូចនៃមូលនិធិបរិស្ថានពិភពលោក កំពុងអនុវត្ត ដើម្បីជួយអ្នកភូមិនៅក្នុងតំបន់ជាច្រើននៃផ្ទៃប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការកែលម្អការចិញ្ចឹមជីវិត ដើម្បីអាចធន់ទ្រាំនឹងផលប៉ះពាល់ពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ គម្រោងទាំងនេះទទួលមូលនិធិគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែដ និងទីភ្នាក់ងារអូស្ត្រាលីសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (AusAid) ។ ការសាងសង់ ទំនប់បង្ហៀរនេះបានចំណាយអស់ប្រមាណ២១.១០០ ដុល្លាអាមេរិក ក្នុងនោះ ១៩,០០០ដុល្លាអាមេរិក ជាជំនួយឥតសំណង ពីរដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែដ និងទឹកប្រាក់បន្ថែមចំនួន ២.០០០ដុល្លាអាមេរិក ដែលអ្នកភូមិនៅក្នុងឃុំទួលស្តី ភាគច្រើនរស់ក្នុងផ្ទះជញ្ជាំងធ្វើពីភក់ បានប្រឹងកៀរគរសម្រាប់ជាវិភាគទានដល់គម្រោងនេះ។
លោក សុក សេក ដែលជាប្រធានឃុំ បានពោលថា ចំនួនប្រជាជនដែលធ្វើចំណាកស្រុកទៅស្វែងរកការងារបានថយចុះយ៉ាងច្រើន ចាប់តាំងពីឆ្នាំទៅ។ គាត់រម្លឹកថា អ្នកភូមិរហូតដល់ចំនួន ៤០០នាក់ ធ្លាប់ចាកចេញ ពីផ្ទះជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីស្វែងរកការងារ ឬ ធ្វើជាអ្នកសូមទាន ដោយសារពួកគេពុំមានអ្វីធ្វើក្រោយប្រមូលផល ស្រូវរួច។ ឥឡូវនេះ តាមរយៈទំនប់បង្ហៀរថ្មីនេះ ការដាំដំណាំបានកើនឡើង និងបានបង្កើតឱកាសការងារសម្រាប់អ្នកភូមិ។ សូម្បីតែអ្នកដែលពុំមានដីធ្លីសោះ ឥឡូវនេះក៏អាច ជួលកម្លាំងពលកម្មរបស់ខ្លួនទៅកសិករដទៃទៀតសម្រាប់ការរស់នៅផងដែរ។
នាង តី ដែលធ្លាប់តែសូមទាននៅវៀតណាម រស់នៅដោយខ្លួនឯងក្នុងខ្ទមមួយនៅក្បាលស្រែ។ នេះជាលើកដំបូង ដែលគាត់ធ្វើស្រែបានពីរដងនៅលើចំណែកដីតូចមួយ ដោយទទួលបានផលស្រូវមួយតោន។ វាមិនធ្វើឲ្យគាត់ក្លាយជាអ្នកមានទេ ប៉ុន្តែគាត់ពោលថា វាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់គាត់រស់នៅរហូតដល់រដូវប្រមូលផលក្រោយទៀត។ គាត់ពោលថា “ខ្ញុំពុំចាំបាច់ទៅសូមទានទៀតទេ”។
យ៉ុក អូន អាយុ ៤៦ឆ្នាំ ធ្លាប់នាំយកកូនប្រុសរបស់គាត់អាយុ ៧ ឆ្នាំ នៅគ្រប់ពេលដែលគាត់ទៅសូមទាននៅប្រទេសវៀតណាម។ កាលពីឆ្នាំទៅ គាត់ឈប់ទៅសុំទាន និងរកប្រាក់ចំណូលសម្រាប់ការរស់នៅតាមរយៈដីធ្លីរបស់គាត់ជាជំនួស។
គាត់ពោលថា “ខ្ញុំរីករាយណាស់ដែលយើងមានទំនប់បង្ហៀរនេះ សម្រាប់ស្តុកទឹក។ ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ខ្ញុំអាចនៅផ្ទះ ធ្វើស្រែនៅលើដីរបស់ខ្ញុំ ដូច្នេះកូនប្រុសរបស់ខ្ញុំក៏អាចទៅសាលារៀនផងដែរ”៕
ទំនប់បង្ហៀរក្នុងបឹងបាធូ នៅឃុំទួលស្អឺ ខេត្តស្វាយរៀង ទំនប់នេះ បានជួយទប់ទឹកឲ្យកសិករ អាចធ្វើស្រែបានដល់ទៅពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ (រូបថត: UNDP) |