ហាងខារ៉ាអូខេមួយ នៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីពេលកន្លងមក។ រូបថត សុវណ្ណ ភីឡុង
ក្នុងស្ថានការណ៍សេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្ន នៅកម្ពុជា ស្រ្តីទទួលបានឱកាសមានកំណត់ ហើយការរកស៊ីផ្លូវភេទ ជាជម្រើសមួយសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ឆ្នាំ២០០៤ បានឲ្យដឹងថា ស្រ្តីមានការងារធ្វើភាគច្រើន នៅកម្ពុជា ស្ថិតក្នុងវិស័យកាត់ដេរ ហើយរកបានប្រាក់ពីរ ៤៥ ទៅ ៨០ ដុល្លារក្នុងមួយខែ ខណៈដែលស្ត្រីរកស៊ីផ្លូវភេទអាចរកបានពី៩០ ទៅ ១៦០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ប្រាក់ជាកត្តាទាក់ទាញយ៉ាង សំខាន់ក្នុងការបង្ខំឲ្យស្ត្រីមួយចំនួនតូចដែលទីទាល់ក្រ ចូលក្នុងវិស័យរកស៊ីផ្លូវភេទ។
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៤ មក អង្គការ Popular Services International (PSI) បានផ្គត់ផ្គង់ស្រោមអនាម័យប្រហែល ៣០០ លាន ដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ បេសកកម្មរបស់អង្គការ PSI គឺលើកកម្ពស់សុខភាពរបស់ប្រជាជនក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះ ក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដោយផ្តោតលើការពន្យារកំណើត ជំងឺ និងមេរោគអេដស៍ ផលិតផល និងសេវាសុខាភិបាល និងការទំនាក់ទំនងផ្នែកសុខភាព។
កម្មវិធីប្រើស្រោមអនាម័យ១០០ ភាគរយ(CUP)មានគោលបំណងកាត់បន្ថយអត្រា ឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មី នៅកម្ពុជា ហើយផ្ទះសំណាក់ជាង៩០ ភាគរយ នៅភ្នំពេញ កំពុងដាក់តាំងស្រោមអនាម័យសម្រាប់ភ្ញៀវពួកគេ។ ទោះជាយ៉ាងណា ចំនួនស្រោមអនាម័យ ដែលលក់បាន កំពុងតែធ្លាក់ចុះ ក្នុងរយៈពេល ៤ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយក្នុងឆ្នាំ២០០៨ លក់បាន២៧លានស្រោម និងនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១១ លក់បានត្រឹមតែ១៧ លានស្រោមប៉ុណ្ណោះ។
ក្រោមសម្ពាធពីសហរដ្ឋអាមេរិក ច្បាប់ប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្សត្រូវបានអនុម័ត ក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ដែលកំណត់ការរកស៊ីផ្លូវភេទជាបទល្មើសនិងដែលអនុម័តយកនិយមន័យទូលំទូលាយនៃពាក្យ «ជួញដូរ»។ នេះបាននាំទៅរកការបិទផ្ទះបនជាច្រើនកន្លែង ហើយឥឡូវនេះ អ្នករកស៊ី ផ្លូវភេទរាប់ពាន់នាក់ កំពុងធ្វើការក្នុងហាងម៉ាស្សា និងខារ៉ាអូខេបិទបាំងខ្លួន។ ពួកគេត្រូវលាក់ខ្លួនពីមន្រ្តីអនុវត្តច្បាប់ ដែលជាការបើកឱកាសឲ្យមន្ត្រីនគរបាលខ្លះឆ្លៀតប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងការឆ្លងមេរោគ/ជំងឺអេដស៍ផងដែរ។ ការបកស្រាយច្បាប់ប្រឆាំងការជួញដូរខុស ដោយនគរបាល ក៏បានបង្កបញ្ហាដល់អ្នកចែកចាយស្រោម ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយយុទ្ធនាការរួមភេទដោយសុវត្ថិភាព និងការបង្ការមេរោគអេដស៍និងជំងឺដទៃទៀតផងដែរ។
មានការរាយការណ៍ថា មន្រ្តីអនុវត្តច្បាប់ បានប្រើកម្មវិធីប្រើស្រោមអនាម័យ ១០០ភាគរយ ជាលេស ដើម្បីយាយី និងធ្វើបាបអ្នករកស៊ីផ្លូវភេទ។ បន្ទាប់ពីការចាប់ខ្លួន ស្រ្តីនឹងត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់មជ្ឈមណ្ឌលរដ្ឋាភិបាល ឬក៏មន្ទីរឃុំឃាំងដែលមិនមែនជាពន្ធនាគារ។ អង្គការលីកាដូ បានកត់ត្រាពីករណីរំលោភសិទិ្ធមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ ដោយបុគ្គលិកនៅមន្ទីរឃុំខ្លួនរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលរាប់បញ្ចូលទាំងការរំលោភផ្លូវភេទផងដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត មន្រ្តី បានទាមទារប្រាក់ពីអ្នកជាប់ឃុំជាថ្នូរនឹងការដោះលែង។ នេះជាឧទាហរណ៍មួយទៀត នៃអំពើពុករលួយរបស់នគរបាល និងការប្រើអំណាចរបស់ពួកគេ មកលើជនងាយរងគ្រោះ។
អនុប្រធាន នាយកដ្ឋានប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស និងការពារអនីតិជន នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ បានថ្លែងថា តាមច្បាប់ប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្សកម្ពុជា ពុំមានមាត្រាណាមួយចែងថា ស្រោមអនាម័យអាចប្រើជាភស្តុតាង ដើម្បីចាប់ខ្លួននរណាម្នាក់នោះទេ និងថា នគរបាលនឹងមិនប្រើស្រោមអនាម័យជាមូលហេតុ ដើម្បីចាប់ខ្លួនឡើយ លើកលែងតែករណីទាក់ទងនឹងការរំលោភផ្លូវភេទ។ វាមិនមែនជាស្ថានការណ៍ឈ្នះទេ ដែលប្រជាជនត្រូវបានចាប់ខ្លួន ដោយសារតែកាន់ស្រោមអនាម័យ ហើយត្រូវបានឃុំខ្លួនដោយខុសច្បាប់នោះ។
ខ្ញុំមិនដឹងទេថា តើមួយណាផ្តល់ការការពារច្រើនជាង?« ស្រោមអនាម័យឬមន្រ្តីនគរបាល ?»៕ TK
