(រូប
ស្ដាំ) ស្នាមរបួសខាងក្រោយ និង (រូបឆ្វេង) ព្រះសង្ឃរងគ្រោះ
ព្រះតេជគុណ ជាង វណ្ណរ៉ា ដែលត្រូវបានសង្ឃទំនើងវាយ
ហើយត្រូវព្រះសង្ឃនិងពុទ្ធបរិស័ទនាំទៅមន្ទីរពេទ្យ។ រូប សហការី
គ្រូសូត្រស្តាំវត្ត គោកខ្សាច់ ព្រះតេជគុណ ថោង សំណាង មានថេរដីកាឲ្យភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ដឹងថា អ្នកភូមិប្រហែល១ពាន់នាក់តំណាងឲ្យពលរដ្ឋជាពុទ្ធបរិស័ទ ចំនួន៩ភូមិ នៅក្នុងសង្កាត់ភ្លើងឆេះរទេះ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ បានចុះឈ្មោះផ្តិតមេដៃលើញត្តិមួយដាក់ស្នើទៅក្រសួងធម្មការនិង សាសនា និងអាជ្ញាធម៌សុំឲ្យបណ្តេញលោកចៅអធិការវត្តគោកខ្សាច់ ព្រះនាម ជឹង អេងស៊ ព្រះជន្ម ២៩ វស្សា ចេញពីវត្ត ព្រមទាំងសុំឲ្យចាប់ផ្សឹកនិងផ្តន្ទាទោសព្រះសង្ឃនាម ជឹង អេងធិ ព្រះជន្ម២៦វស្សា ដែលត្រូវជាប្អូនបង្កើតចៅអធិការ ដោយបានចោទព្រះសង្ឃទាំងពីរនេះ ថា បានប្រព្រឹត្តប្រាសចាកវិន័យជាសង្ឃ និងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ព្រះពុទ្ធសាសនា និង ជំនឿរបស់ពុទ្ធបរិស័ទ។
ព្រះ តេជគុណ ថោង សំណាង មានថេរដីកាថា៖ «តាមវិន័យព្រះសមា្មសម្ពុទ្ធ ទង្វើនិងសកម្មភាពរបស់សង្ឃទាំងពីរអង្គនេះ គឺប្រាសចាក ដាច់ភាវៈជាព្រះសង្ឃហើយ។ ដូច្នេះ តាមសំណូមពរពុទ្ធបរិស័ទ គឺសុំឲ្យផ្សឹក និងបណ្តេញចៅអធិការអង្គនេះពីវត្ត និងសុំឲ្យផ្សឹកនិងផ្តន្ទាទោសសង្ឃទំនើង ដែលត្រូវជាប្អូនរបស់ចៅអធិការ»។
លោកគ្រូសូត្រស្តាំបញ្ជាក់ពី មូលហេតុថា កាលពីថ្ងៃទី១៧ តុលា កន្លងទៅនេះមានអំពើហិង្សាឃោរឃៅមួយកើតឡើងក្នុងវត្ត បង្កដោយ សង្ឃនាម ជឹង អេងធិ ទៅលើលោកគ្រូសូត្រឆ្វេង នាម ជាង វណ្ណរ៉ា ព្រះជន្ម៣១វស្សាធ្វើឲ្យបែកព្រះកេសរបួសធ្ងន់ធ្ងរ រហូតប្រេះលលាដ៍ផង។
លោក គ្រូសូត្រស្តាំបានបញ្ជាក់ថា ពេលហេតុការណ៍កើតឡើង លោកចៅអធិការវត្ត ដែលនៅក្នុងហេតុការណ៍នោះពុំបានឃាត់ទេ ប៉ុន្តែ បែរជាពន្យុះឲ្យសង្ឃចាប់ដៃគូវាយគ្នាឲ្យដឹងឈ្នះចាញ់ម្តងទៅមើល មិនគិតបង្រួបបង្រួមភាគីទាំងពីរបញ្ចប់អធិករណ៍ឡើយ រួចហើយលោកចៅអធិការវត្ត បានយករថយន្តទំនើបលិចស៊ីស ៤៧០ របស់លោក ដឹកសង្ឃទំនើងជាប្អូនគេចចេញពីវត្តភ្លាមៗ និងពុំបានធ្វើការដោះស្រាយអ្វីទាំងអស់។
តេជគុណ ថោង សំណាង មានថេរដីកាថា សង្ឃដៃដល់ ជឹង អេងធិ នេះមិនមែនជាសង្ឃគង់នៅវត្តគោកខ្សាច់នេះទេ គឺគង់ចាំព្រះវស្សានៅវត្តសារ៉ាវ័នតេជោ ប៉ុន្តែ ចាប់ពីថ្ងៃបិណ្ឌ១ រហូតមកដល់ថ្ងៃបញ្ចប់ បុណ្យភ្ជំបិណ្ឌ លោកបាននិមន្តមកគង់នៅក្នុងវត្តនេះរហូត ហើយមកកាងនិងទទួលលាភសក្ការៈ ជាមួយបងជាចៅអធិការ។
លោកតា អាចារ្យ ស្វាយ ណែម អាយុ៧៧ឆ្នាំ ជាគណៈកម្មការវត្តគោកខ្សាច់ផង បានប្រាប់ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា៖ ចាប់ពីចៅអធិការមកគ្រប់គ្រងវត្តគោកខ្សាច់ តេជគុណ ជឹង អេងស៊ បានបង្កើតអំពើពុករលួយ បក្ខពួកនិយម ការរើសអើងរវាងអាចារ្យ និងអាចារ្យ និងព្រះសង្ឃនៅក្នុងវត្តទាំងមូល។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ បច្ច័យ លុយកាក់ទាំងអស់ ដែលទទួលបានពីពុទ្ធបរិស័ទ ឬ សប្បុរសជន នៅក្នុងពិធីបុណ្យទាននៅក្នុងវត្តនិងការចំណាយផ្សេងៗ លោកចៅអធិការវត្ត មិនដែលឲ្យព្រះសង្ឃ និងគណៈកម្មការអាចារ្យក្នុងវត្ត បានដឹងឡើយ។ តេជគុណអង្គនេះ ឃុបឃិតគ្នា តែជាមួយអាចារ្យ ធំនាម សាយ សូរ ម្នាក់តែប៉ុណ្ណោះ។
លោក តា ស្វាយ ណែម និយាយដែរថា៖ «ទង្វើរបស់ចៅអធិការអង្គនេះ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជំនឿរបស់ពុទ្ធបរិស័ទ និង ប្រជាជននៅក្នុងភូមិ និងសង្កាត់ភ្លើងឆេះរទេះ ក្នុងការធ្វើបុណ្យទាន និងខូចដល់ព្រះពុទ្ធសាសនា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
លោក នូ សុភ័ណ អាយុ៤៦ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិគោកខ្សាច់ ជាតំណាងអ្នកតវ៉ាក្នុងញត្តិម្នាក់ដែរនិយាយថា ចាប់តាំងពីកើតហេតុនៅថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា មកទល់ពេលនេះ លោកចៅអធិការវត្តគោកខ្សាច់ជាប់រឿងអាស្រូវនេះ ក៏មិនបានប្រារព្ធពិធីបុណ្យកាន់ទុក្ខដល់ព្រះបរមសព សម្តេចព្រះវររាជបិតាឯករាជ្យជាតិទេ។ ទង្វើរបស់ចៅអធិការអង្គនេះធ្វើឲ្យបរិស័ទចំណុះជើងវត្តមិនពេញ ចិត្ត និងខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង។
លោក នូ សុភ័ណ និយាយថា ៖ «នេះ គឺជាការប្រមាថមួយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ចំពោះ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ដែលយើងជាពុទ្ធបរិស័ទមិនអាចទទួលយកបានឡើយ»។ «ជាសំណូមពររបស់ពុទ្ធបរិស័ទ គឺសុំឲ្យបណ្តេញចៅអធិការនាម ជឹង អេងស៊ នេះចេញពីវត្ត និងសុំឲ្យចាប់ផ្សឹកនិងផ្តន្ទាទោស សង្ឃនាម ជឹង អេងធិ តាមច្បាប់ ដើម្បីកុំឲ្យខូចនិងប៉ះពាល់ដល់ព្រះពុទ្ធសាសនា»។
ព្រះ តេជគុណជាង វណ្ណរ៉ា គ្រូសូត្រឆ្វេងដែលរងរបួសមានថេរដីកាថា សង្ឃល្មើសនិងចៅអធិការវត្តជាបង មិនបានចេញថ្លៃព្យាបាលព្រះអង្គទេ។ ការចំណាយទាំងអស់លោកត្រូវរ៉ាប់រងដោយបច្ច័យផ្ទាល់ព្រះអង្គអស់យ៉ាង ច្រើន។ ព្រះតេជគុណ បានទាមទារជំងឺចិត្តចំនួនបីពាន់ដុល្លារ និងសំណូមពរដូចប្រជាពុទ្ធបរិស័ទដែរ។
លោក អេ ស្រ៊ុន មេប៉ុស្តិ៍នគរបាលសង្កាត់ភ្លើងឆេះរទេះបានឲ្យដឹងថា មកដល់ពេលនេះ សង្ឃនាម ជឹង អេងធិ ត្រូវសាលាដំបូងរាជធានីចោទប្រកាន់ពីបទ«បង្ករបួសស្នាមដោយចេតនា» រួចហើយ គឺរង់ចាំតែការនាំខ្លួនបញ្ជូនទៅពន្ធនាគា រង់ ចាំការកាត់ទោសតាមច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។ លោកថា មូលហេតុដែលសមត្ថកិច្ចប៉ូលិស មិនទាន់ចាត់ការទៅលើព្រះសង្ឃល្មើសអង្គនេះ គឺនៅរង់ចាំខាងអនុគណខណ្ឌនិង មន្ទីរធម្មការរាជធានីប្រជុំដោះស្រាយនិងផ្សឹកជាមុន។ លោកបន្តថា ព្រះអនុគណខណ្ឌ និងមន្ទីរធម្មការរាជធានីនឹងជួបប្រជុំដោះស្រាយវិវាទនេះនៅថ្ងៃ ចន្ទ។
ព្រះញាណវង្ស ឃឹម សន មេគណរាជធានីភ្នំពេញមានថេរដីកាពីថ្ងៃម្សិលមិញថា ព្រះអង្គបានទទួលព័ត៌មានអំពីអធិករណ៍នៅវត្តគោកខ្សាច់នេះដែរ ហើយថា ឥឡូវនេះមេគណរាជធានីនិងអនុគណខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ កំពុងស្រាវជ្រាវមូលហេតុដែលព្រះសង្ឃ ជឹង អេងធិ បានប្រព្រឹត្ត។ ព្រះតេជគុណបន្តសង្ឃដីកាថា៖«តាមវិន័យព្រះសង្ឃ បើសង្ឃជាប់សង្ស័យ ពិតជាមានចេតនានិងប្រព្រឹត្តបទល្មើសជាក់ស្តែង និងមានការចោទប្រកាន់ពីតុលាការ អនុគណនឹងផ្សឹកភ្លាម ដើម្បីឲ្យតុលាការចាត់ការតាមច្បាប់។ លោកអាចបួសវិញបាន បន្ទាប់ពីបញ្ចប់រឿងរ៉ាវទៅតាមផ្លូវតុលាការ»។
លោក ជ័យ សារិន អាយុ៦៩ឆ្នាំ អតីតគ្រូបង្រៀនផ្នែកសុភាវធម៌ នៃវិទ្យាល័យចតុមុខលើកឡើងថា៖ «ជម្លោះភាគច្រើន ដែលកើតមាននៅតាមវត្តអារាមនានា គឺបណ្តាលមកពីអំពើពុករលួយនិងបក្ខពួកនិយមរវាងអាចារ្យ ព្រះសង្ឃ និងចៅអធិការវត្ត ទាក់ទងនឹងការចាត់ចែង គ្រប់គ្រងបច្ច័យ លុយកាក់នៅក្នុងវត្ត។ លោកបន្តថា ៖ «ការទាស់ទែង ខ្វែងគំនិតគ្នា ឬ ការដែលព្រះសង្ឃប្រើអំពើហិង្សា វាយតប់គ្នា នៅក្នុងវត្តបែបនេះ បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ ដល់ព្រះពុទ្ធសាសនា កិត្តិយស និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់វត្ត និងធ្វើឲ្យពុទ្ធបរិស័ទបាត់បង់ជំនឿ និងការគោរពប្រណិប័តន៍ចំពោះព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធសាសនាទៅអនាគត»។
ចៅអធិការវត្តគោកខ្សាច់នាម ជឹង អេងស៊ បដិសេធមិនមានថេរដីកាពន្យល់រឿងហេតុទេពេលសាកសួរជុំវិញករណីនេះ។
ចំណែក សង្ឃនាម ជឹង អេងធិ មិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺចំពោះការចោទប្រកាន់ខាងលើនេះបានដែរ កាលពីម្សិលមិញ៕
