លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ
មន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន ពុំបានគាំទ្រដល់ការបង្កើតច្បាប់ ស្តីពី ក្រមលីសធម៌នយោបាយ ដែលបានស្នើឡើងដោយសម្តេចតេជា ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីទេ ពីព្រោះយល់ថា អាចធ្វើប៉ះពាលដល់សិទ្ធិខាងនយោបាយ និងវាអាចជាឧបរណ៍ ចាប់កំហុសអ្នកនយោបាយគណបក្សប្រឆាំង។
លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ បានមានប្រសាសន៍ថា នៅប្រទេសកម្ពុជា បច្ចុប្នន្ននេះ ពុំគួរបង្កើតច្បាប់ ស្តីពី ក្រមសីលធម៌អ្នកនយោបាយទេ ពីព្រោះ នៅកម្ពុជា មានច្បាប់គ្រប់អស់ហើយ ដើម្បថ្កោលទោសអ្នកណា ដែលនិយាយប៉ះពាល់ដល់កិត្តយសអ្នកដទៃ ឬក៏ប៉ះពាល់សន្តិសុខជាតិ ឬប៉ះពាល់សន្តិសុខអ្នកដទៃ។
លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា “បើធ្វើច្បាប់ហ្នឹង យកទៅបកស្រាយ ហើយទៅអនុវត្ត ខ្ញុំថាច្របូកច្រយល់ហើយ ព្រោះអារឿងសីលធម៌នេះ ជួនកាលមនុស្សជេរគ្នា កាលៈទេសៈជេរគ្នា ថាក្បាលទំពែក... អាហ្នឹងតាមកាលៈទេសៈទៅទៀត ហើយយកទៅបកស្រាយទៅ បើខ្ញុំមានអី បើក្បាលទំពែកមែន គេហៅ ហៅទៅ ខ្លះហៅមិនបានទេ អាហ្នឹងអត់មានអី ជាលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ ឲ្យបានច្បាស់លាស់”។
លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ បន្តទៀតថា សីលធម៌ ជាក្រម ដូចជាពាក្យប្រៀនប្រដៅ របស់ក្រមងុយ ឬខាងព្រះពុទ្ធសាសនា ជាដើម បើដឹងថា ប្រើពាក្យសើលលោះ សុំទោស គេ ទៅចប់បញ្ហាហើយ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ក្រមសីលធម៌នោយបាយ មាននៅប្រទេសមួយចំនួន ដូចជាប្រទេសបារាំង ដែលត្រូវបានបង្កើតសម្រាប់សមាជិករដ្ឋាភិបាល ក្នុងជូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងការនិយាយទាក់ទងគ្នាដោយប្រើពា្យសម្តីសមរម្យ និងការពារកុំឲ្យមានការប្រកាន់គ្រួសារនិយម កុំពុករលួយ កុំទទួលសំណូក។ល។ និងក្រមសីលធម៌មន្ត្រីរាជការ ដែលនិយាយទាក់ទងជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ។
ចំណែកលោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា "ខ្ញុំគាំទ្រថា អ្នកនយោបាយត្រូវចាស់ទុំ ហើយត្រូវមានសីលធម៌ ប៉ុន្តែខ្ញុំថា មិនចាំបាច់ចេញច្បាប់ទេ ព្រោះពេលណាចេញច្បាប់ វានឹងរឹតត្បិតរបបប្រជាធិបតេយ្យហើយ"។
លោក អ៊ូ វីរៈ បានបន្ថែមថា "ជាទូទៅ ទុកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកវិនិច្ឆ័យ បើប្រជាពលរដ្ឋស្អប់ខ្ពើមមនុស្ស ដែលប្រើពាក្យមិនត្រឹមត្រូវ គាត់ស្អប់ខ្ពើមអ្នកដែលឈ្លោះ អ្នក ដែលអត់គិត ពីអនាគត គាត់ឈប់បោះឆ្នោតឲ្យ ឈប់គាំទ្រទៅចប់ហើយ អ្នកនយោបាយចប់ហើយ។ អីចឹងជាទូទៅខ្ញុំគាំទ្រ ជារឿងសំខាន់ ប៉ុន្តែមិនគួរចេញច្បាប់ទេ ដូចករណីនៅក្នុងវត្តអារាម គេស្អប់អ្នកដែលពាក់មួកចូលវត្ត ប៉ុន្តែគេមិនដែលធ្វើច្បាប់ ហាមឃាត់ អ្នកពាក់មួក ចូលវត្ត ហ្នឹងទេ គេទុកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ឬសង្គមជាអ្នកសំរេចទៅ"។
លោក អ៊ូ វីរៈ លើកឡើងថា អ្នកដឹកនាំ ត្រូវតែទស្សនៈវិស័យថា ប្រទេសរបស់យើងត្រូវដើរទៅផ្លូវណា បើយើងមានទស្សនវិស័យបែបនេះ មិនគួរឈ្លោះគ្នា ដូចសព្វថ្ងៃទេ បើអ្នកនយោបាយឈ្លោះគ្នា គឺបរាជ័យប្រជាពលរដ្ឋររបស់យើងទៅវិញទេ។
លោក អ៊ូ វីរៈ បញ្ជាក់ថា “ចំពោះ ខ្ញុំ ការឈ្លោះគ្នា បែបហ្នឹង គឺខ្វះការចាស់ទុំផ្នែកនយោបាយណាស់ ខ្ញុំបន្ទោសទាំងសងខាង ផ្នត់គំនិតគាត់នៅមានកំហឹងច្រើនពេក អ្នកនយោបាយ ប្រើកំហឹងគឺជាគ្រោះថ្នាក់សំរាប់ប្រទេសជាតិ ធ្វើនយោបាយដោយស្អប់គ្នាគឺជាគ្រោះថ្នាក់សំរាប់ប្រទេសជាតិ ពីព្រោះការស្អប់ នៅពេលឡើងកាន់អំណាចនឹងកាប់សំលាប់គ្នា”។
លោក បញ្ជាក់ថា ភាពចាស់ទុំនយោបាយ ប្រហែលជាមិនចេញមកពីអ្នកនយោបាយចាស់ៗទេ ភាពចាស់ទុំនយោបាយ ប្រហែលចេញពីអ្នកនយោបាយក្មេងច្រើនជាង គឺអ្នកដែលចាប់ផ្តើមគិតពីអនាគតប្រទេសជាតិ។
លោកអះអាងថា “អ្នកនយោបាយខ្លះ គិតតែពីឈ្លោះគ្នា រឿងអតីតកាល មិនព្រមមានការកែប្រែ ដូច្នេះប្រហែលជាត្រូវការអ្នកនយោបាយថ្មីចូលរួម”។
សូមបញ្ជាក់ថា សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៣ បានមានប្រសាសន៍ជាសាធារណៈ ដោយសម្តេចបង្ហាញជំហរ គាំទ្រឲ្យមានការបង្កើតក្រមសីលធម៌ សម្រាប់អ្នកនយោបាយ និងស្នើបន្ថែមឲ្យបង្កើតទៅជាច្បាប់ ហើយកំណត់ដាក់ទោស ជាប់ពន្ធនាគារ លើអ្នកនយោបាយ ដែលទិតៀន រិះគន់ ជេរប្រមាថថែមទៀតផង។
លោកបណ្ឌិត ជាម យៀប ប្រធានគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ និងសវនកម្ម នៃរដ្ឋសភា បានមានប្រសាសន៍ថា អ្វីៗទាំងអស់ ចាប់ផ្តើមតាំងពីការដាក់ពាក្យចូលធ្វើការ តាំងពីប្រវត្តិរូបមកម្លេះ ហើយជាពិសេសទៀត តាំងពីសីលធម៌នៃការរស់នៅ និងអ្វីៗសព្វបែបយ៉ាង សូម្បីតែចូលសាលា ដំបូងគ្រូបានបង្ហាត់បង្រៀនអំពីសីលធម៌ និងការរស់នៅសព្វបែបយ៉ាង ប៉ុន្តែក្នុងនាមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនមួយរូប លោកបានអំពាវនាវឲ្យមានក្រមសីលធម៌ទាំងអស់គ្នា ដែលមានពាក្យមួយលើកឡើងថា “សំដីសជាតិ មាយាទសពូជ”។
ទោះជា យ៉ាងណា លោក ជាម យៀប បានលើកឡើងថា “កន្លងទៅ មានទៅ មានមក ដែលគេថា ត្រឡាចវាទៅ ទើបល្ពៅវាមក តែខ្ញុំក្នុងនាម ជាសមាជិកគណបក្សប្រជានមួយរូប មេខ្ញុំសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន មិនសូវឆេវឆាវ ទៅរកគេមុនទេ ច្រើនតែគេលេងគាត់មុនទេ ហេតុនេះ ទើបលោកមិនអាចទ្រាំបាន តែសម្តេច ធ្លាប់បានលើកឡើងថា ខន្តីញោមនោះ គឺសុជីវធម៌នៃការរបស់នៅហើយ តែការអត់អោននោះវាជ្រុលពេក ដែលហ៊ានប្រមាថមើលងាយគាត់ ដូចជា ជេរពាក្យអាក្រក់ៗ ក្បត់ជាតិ ក្បត់អីឯណា កាត់ដីឲ្យយួនជាដើម អាហ្នឹងមិនអាចអត់អោនបានទេ បើខ្ញុំខ្លាំងជាងហ្នឹងទៅទៀត”។
ការជេរប្រមាថនេះ លោក ជាម យៀប បានលើកឡើងដូចលោក សម រង្ស៊ី ជាដើម បើតាមសម្តីនោះ ហាក់ដូចជា គណបក្សប្រជាជន គ្មានគុណបំណាច់សោះចំពោះប្រទេសជាតិ បើកភ្នែកឡើងខ្មៅកខ្វក់គ្មានអីសោះ ប៉ុន្តែខ្លួនជាទណ្ឌិតនៅខាងលិចមេឃឯណោះ បែរជាជេរប្រមាថគេ។
លោកបញ្ជាក់ថា នៅកម្ពុជាសម្តេចតជោបានខិតខំណាស់ ហើយការដែលប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រនាំឲ្យឈ្នះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដីនោះ គឺដោយសារការខិតខំរបស់សម្តេចក៍ដូចជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយមិនដែលរត់ចោលប្រជាជនម្តងណាទេ៕(CEN)
